कोरना बाइजा, सुबिकाल आइजा भन्दै साउने सङ्क्रान्ति पर्व बनाईयो

आज साउनको पहिलो दिन अर्थात साउने संक्रान्ति वर्प हुम्लामा कोरना बाइजा, सुबिकाल आइजा भन्दै मनाइएको छ । जिल्लाको सदरमुकाम सिमकोट सहित जिल्लाका सातवटै स्थानीय तहका ४४ वटा वडाका प्रत्येक गाउँहरुमा यो वर्प भव्यताका साथ बनाइएको छ । परम्परानुसार सल्लोको दियालो बालेर घरको छतमा राँका राखेर साँझ सात बजेदेखि आठ बजे सम्म अनीकाल बाइजा, सुबिकाल आइजा भन्दै रमाइलोका साथ संक्रान्ति पर्व मनाइएको हो । यस्तै घरको छतमा दियालो बालेर बालबालीकाहरुले चाची गाउने गर्दछन् , भने आज दिउँसो मिठा मिठा परिकार बनाएर एक आपसमा बाडीचुडी खाने चलन रहेको छ ।

असार महिनाभर धान रोपाइँ लगायतका खेतीपातीका कारण थाकेका किसान हिलोमैलो पखालेर घरपरिवार र आफन्तका साथ रमाइलो गरी भोज खाएर साउने सङ्क्रान्ति पर्व मनाएका छन् । लुतो फाल्दा आ–आफ्नो कुल, परम्परानुसार नाङ्लो ठटाउने, ठुलो स्वरमा अनिकाल बाइजा भन्दै कराउने गर्दछन् । घरपरिवार एकसाथ भएर मान्छे जस्तै देखिने माटोको मान्छे बनाएर फोहोर कपडामा राखेर, परिवारको सबै ग्रहदोष काटियोस् भन्दै गाउँभन्दा टाढा रहेको दोबाटोमा गएर फ्याकने प्रचलन रहेको सिमकोट गाउँपालिका वडा दुई निवासी सुर्यमणि बोहराले जानकारी दिनुभयो ।

हिलोमाटोमा काम गर्नुपर्ने भएकाले छालासम्बन्धी रोग नलागोस् भनेर साउने सङ्क्रान्तिको दिन लुतो फाल्ने प्रचलन समेत छ । यसो गर्दा छालासम्बन्धी कुनै पनि रोग नलाग्ने धार्मिक विश्वास रहेको बोहराले बताउनुभयो । साउन महिनामा भगवान शिवको पूजा गरेर पनि महिलाहरूले मनाउने गर्छन् । महिलाहरुले हरियो चुरा, रातो, पहेँलो वस्त्र, मेहन्दी लगाउँछन र साउनको प्रत्येक सोमबार व्रत बसेर शिवको पूजा गर्दछन् ।