यसरी मनाइन्छ हुम्लामा साउने पूर्णिमा मेला

सिमकोट । हिमाली जिल्ला हुम्लाको ठूलो पूर्णीमाका रुपमा मनाइने साउन पुनी (जनै पूर्णीमा) धुमधामका साथ मनाइएको छ । 

   साउन शुक्ल पूर्णीमाको अवसरमा चतुदर्शीको दिन देखि मनाउन शुरु हुने साउने पुर्णीमा जिल्लाभरका रामपा, बाडपाल, कालाशिल्ता, मदना, मष्टो देवताका माडु (मन्दिर)मा पुजाआजा र धामी नाचेर मनाइएको छ । जिल्लाका विभिन्न गाउँवस्तीमा स्थापना गरिएका देउताका माडुहरूमा धामी नाचेर सोमबार पूर्णिमा सम्पन्न भएको छ । 

   बिहानैबाट आफूले मान्ने कुल देवताको पूजापाठ गरिसकेपछि दिउँसोबाट धामी नाचेर मनाउन सुरु गरिने प्रचलन समेथ रहेको छ । यो पर्व सोमबार अन्तिम दिन सदरमुकाम सिमकोटमा रहेको तल्लो बजारको बाँडपाललगायत देवताको माडुमा (मन्दिर) धामी नाचेर सम्पन्न भएको स्थानीय गोरा रावतले बताउनुभयो । 

   हुम्ला जिल्लाका धेरै स्थानमा पूर्णिमा मनाइने गरिन्छ । धामी झाँक्रीले एकादशीबाट पूजापाठ र व्रत बस्न सुरु गर्ने गरेपनि चतुर्दशीबाट धामी नाचेर यो पर्व सुरु हुने गर्छ । एकदशीको दिनबाट यहाँका धामी झाँक्रीले एक छाक मात्रै खाना खाने र व्रत बस्ने संस्कार रहेको छ । 

    पूर्णीमाको अवसरमा सोमबार बिहानैं देखि जिल्ला सदरमुकाम सिमकोट गाउँपालिका– ५ को बाँडपालको माडु (मन्दिर), वडा नम्बर ६ को मुग्राधार स्थित कालासिल्ताको माडुमा धुमधामका साथ धामी नाच्न नाचेर साउने पूर्णीमा मनाइएको छ । यसअघि धुपी रुखमा बाँडपालका झाँक्रीले तल्लो र माथिल्लो गाउँका धामी भेट हुनेबित्तिकै दूध छर्किन्छन् । कालाशिल्ता, मष्टो, बाँडपाल, घण्टपाल, समैजी, गुरा, भवानीलगायत धामी पालैपालो नाचेर मनाउने कार्य निकै रमणीय र सबैले चासो दिएर हेर्ने गरिन्छ । 

   बोकाको बलि पनि दिने गरिन्छ । घरबाट टाढा गएका मानिस पूर्णिमामा आउने भएका कारण यो पूर्णिमा भेटघाट हुने पर्वका रुपमा पनि मानिन्छ । 

ठेहेको रामपाल माडुमा पनि ठूलो धाम 

    सिमकोट गाउँपालिका वडा नम्बर २ ठेहेको रामपालको माडुमा पनि धुमधामका साथ पूर्णीमा मनाइएको छ । ठेहेका सबै पट्टीका देवताका थानबाट आएका धामीहरुको जात्रो ठेहे गाउँ नजिकैको रामपालको माडुमा जम्मा भएर धामी नाच्ने र देवताको पुजाआज गर्दै पूर्णीमा सकिएको छ । 

जैरमा पनि ठूलो धाम 

   जिल्लाको मध्ये क्षेत्र सर्केगाड गाउँपालिका वडा नम्बर १ जैरमा समेत ठूलो धाम सहित पूर्णीमा सकिएको छ । बिहानै देखि जैरका सबै गाउँका धामी सहितको टोली बिच गाउँमा जम्मा भएर पूर्णीमा मनाइएको छ । जैरका सहकार्मीका अनुसार हुम्लाको जैर, सर्केगाड र मुगुको नेरदेखिका श्रद्धालुहरुको उपस्थितीमा जैरको धा सकिएको छ । 

अदानचुली र ताजकोटको झाडमाडौंमा मेला 

   जिल्लाको दक्षिणमा रहेका अदानचुली र ताँजकोट गाउँपालिकाको मेला झाडमाडुमा सम्पन्न भएको छ । मदना र बाह्रभाई मष्टोको मुख्य पर्वका रुपमा मनाइने साउन पूर्णीमाको अवसरमा दुवै गाउँपालिकाका मदना र मष्टोका धामीसहितको श्रद्धालुहरु ताजकोट–५ स्थित झाडमाडुमा भएको माडुमा ठूलो पुजाआज र धामी नाचेर पूर्णीमा मनाइएको छ ।

   झाडमाडुमा मदना देवताका धामीले आफ्नो नचाउने घण्टमा अक्षेताका सहायताले जमरा निकालेका छन् । धेरै देवता चलेपछि सत गर्ने बेला मदनाले जमरा निकाल्दै आएका छन् । अदानचुली वडा नम्बर ४ र ५ का धामी, ताँजकोट ३, ४ र ५ का धामीहरु एक ठाउँमा जम्मा भएपछि ३ पालिका हुम्ला, २ पालिका मुगु र केहि बाजुराका दर्शक समेत आउने गरेका छन् । 

   पुर्णीमको अवसरमा जिल्लाका विभिन्न माडुमा हुने धाममा स्थानीयहरू नयाँ कपडामा सजिएर माडुमा रमाइलो हेर्न जाने गर्छन् । पहिले–पहिले यो पर्वको अवसरमा वर्षमा एक दिन नयाँ कपडा फेर्ने दिनका रूपमा पनि लिइन्थ्यो । यो पर्वको दोस्रो दिन बाँडपालको माडुमा पनि धामी नाच्ने गरिन्छ । केही वर्ष अगाडि साउने पूर्णिमाको महत्व घटेको भन्ने भनाइ आइरहेको बेला अहिले भने झनै बढेको देखिन्छ ।